POETİKA'DA GEÇEN KİMİ KAVRAMLAR

Mitos (mythos- Mit): İlk çağlarda tanrıların, yarı tanrıların, kahramanların ya da insanüstü varlıkların yaşam hikayesini anlatan efsanelere denir.

Epos: Mitlerin, ölçü ile yazılmış şiirsel şeklidir.

Tragedya: Okuyucuda korku, heyecan, acındırma vb. duygular yaratan, ders vermek amacı güden en eski tiyatro çeşididir.

Komedya: Tragedya gibi Dionisos ayinlerdeki eğlencelerden doğan, insanların gülünç yanlarını konu alan ve genellikle, gündelik olayları ele alan Antik Yunan tiyatrosudur.

Kitara: Eski Yunan’da telli bir çalgı.

Mimesis: Kelime anlamı taklittir (doğanın taklidi). Aristo’ya göre sanatın temel özelliği doğayı bire bir kopyalamak değil, aslına uygun bir biçimde taklit etmektir. Bu da mimesise karşılık gelir. Bu deyim, Poetika'nın en temel kavramlarından biri olup, antik estetiği karakterize eder. Aristoteles, mimesis (taklit) deyince, bir real objenin taklidini değil de, idealize edici bir faaliyeti kasteder.

Harmoni: Bir müzik terimidir. Uyum anlamına gelir. Edebiyatta ise sözcüklerin ve dizelerin birbiriyle uyumunu ifade eder.

Eleji. Tanınmış bir kişinin, bir arkadaşın ya da sevilen bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü anlatan lirik şiir türüdür. İngilizce'de elegy (Ağıt) diye geçer.

Jambik: Bir çeşit şiir ölçüsü.

Dekaration: Tiyatroda dekor anlamına gelir.

Peripetie: Dramda kahramanın bahtının dönmesini anlatır.  Aristo’ya göre dram sanatında baht dönüşü, iyiden kötüye ya da kötüden iyiye doğru gidiş.

Anagnorisis: Tanınma anlamına geliyor.

Karakter:  Aristo’ya göre karakter, belli bir istem yönünün anlattığı şeydir.

Episod: Olay, vaka anlamına gelir. Eski Yunan tiyatrosunda bir perde ya da bölüm anlamına geliyor.

Prolog: Bir eserde daha önceki olayları anlatmak için yapılan ve okuyucu veya seyirciyi konuya hazırlayan giriş, öndeyiş.

Exodos: Tiyatroda koro şarkısı, koronun nihai şarkısı.

Aria (arya): Sahne şarkısı.

Kommoi: Koro ile oyuncular arasında karşılıklı olarak söylenen şarkılar.

Pathetik(ya da pathos): Acılı, acıklı bir konuyu anlatan ya da işleyen.

Text: Metin

Epik şiir: Savaş, kahramanlık, yurt sevgisi vb olayları konu alan lirik şiirlerdir. Destan anlamına da gelir.

Embolima: Alıntılanmış şarkı.

Amphibolie: Çift anlamlılık

Anpaeste:  Marş ritminde olan bir vezin

Episode: Temsildeki sahneler anlamı­na gelir. Bunların dışında ise, bir piyeste, konu ve hareketle bağlılığı olmayan ilaveler anlamına geliyor.

Jambik trimetre:  Aristoteles'e göre, dramatik dialog için en elverişli olan bir vezindir.

Katharsis:  Sözcük anlamı, arınma, temizlenmedir. Aristoteles, tragedya'nıın ereğini, katharsis, temizlenme, tutkulardan arınma diye gösterir. Ve böylece, tragedya'yı, psikolojik olarak temellendirmek ister.

Pathetik tragedya: Acılı bir eylemi kapsayan tragedya.

Mekhanik: Mekhanik sözcüğü, Poetika’da "Deus · ex machina" olarak anlaşılmalıdır. Bir şeyin irreal bir şekilde, Tanırı'nın işe katılmasıyla, nedeni bilinmeden oluvermesidir. Rastlantısallık (?)

Nomos:  Başlangıçta Apollon kültü içinde sadece bir koro şarkısıdır. Sözcük, kanun anlamına gelir. Nomos'larıyla tanınmış bir ozan Timotheos olup, nomos, onda gelişmesini tamamlamıştır.

Olasılık veya zorunluluk: Olasının Grekçesi "eiıkos" olup, "tabii" anlamına gelmektedir. Olası, o halde olması tabii, mümkün olan şey demektir. Diğer dillere "eikos" sözcüğü, olası veya zorunluluk gibi iki sözcükle birden çevrilmiştir. Bunun sebebi, tabii sözcüğünün anlamını daha açık olarak belirtmektir. Çünkü tabii olanı şey, aksi düşünülemeyeceğine göre, zorunlu anlamını da içinde taşımaktadır.

Flüt ve kitara: Bunlar, lirik şiir türleri olarak kullanılıyor.

Elejik: Ağıt mahiyetinde olan şiir.